Περί Αρχαίας Σκουριάς -και άλλων φίλων


"Κι εγώ που θ’ αντιστέκομαι στα συνθήματα και στους εύκολους μελλοντισμούς, εγώ επίσης θα τους ανακινώ δακρύβρεχτους μέσα μου επειδή αδύνατο να ξεχάσω πάνω στον πάγκο ένα παιδί γεμάτο αίματα στο στήθος. Το κοιτάζαμε και δεν ξέραμε πώς να το βοηθήσουμε.."

κι αυτή είναι η Μυρσίνη απ' τα παλιά
κι η νύχτα του Πολυτεχνείου.

τελευταία σκέφτομαι εποχές που πέρασαν
φίλους που έχω ξεχάσει τ' όνομα τους
ποιους ίσως συναντήσω κάποτε
ποιους δεν θα ξαναδώ
και ποιους θα προσπεράσω
"στο δρόμο οι φάτσες μακρινές είναι και ξένες".

καλοκαίρι στην Αίγινα - ετών εικοσιδύο.
κρατούσα εκείνο το πρωινό την αρχαία σκουριά
τα τσιγάρα μου
και ένα μπικ αναπτήρα.

έχοντας μόλις αποχαιρετήσει τον Χάρυ Χάλλερ καθήμενο στην κορυφή της σκάλας, έκανα χώρο για τη Μυρσίνη Παναγιώτου.
ήρθε και τράβηξε τη διπλανή καρέκλα. μαζί ανάψαμε το πρώτο τσιγάρο και όταν η παρέα κατέβηκε στη θάλασσα, εμείς συνεχίσαμε: εκείνη να μιλά, εγώ ν' ακούω.

τριανταπέντε χρόνια από τότε.
μόλις ένα λεπτό πριν..


τελευταία σκέφτομαι εποχές που πέρασαν.
πως ήταν τα πράγματα· η μουσική που ακούγαμε και πως χορεύαμε μέχρι το χάραμα σχεδόν.
το λεπτό βιβλίο του Маяко́вский που κόντευε να διαλυθεί στα χέρια μου
αυτό του Αναγνωστάκη που γρήγορα έγινε το αγαπημένο
και ο αφρός των ημερών, που έφτανε μέχρι το κρεββάτι μας -βυθός.

η Αρχαία Σκουριά έμεινε στην ιστορία.
"έχει καθιερωθεί ως έργο εμβληματικό για τη νεοελληνική πεζογραφία"  "το μυθιστόρημα της Δούκα είναι ένα από τα σημαντικότερα και πολυδιαβασμένα έργα της μεταπολεμικής πεζογραφίας"
...

εκείνο το πρωί του Αυγούστου στην Αίγινα, κατέβαινα να συναντήσω τα παιδιά, κρατώντας ένα βιβλίο, τα τσιγάρα μου κι ένα μπικ αναπτήρα·
δε γνώριζα πως κουβαλούσα το ορόσημο της εποχής.
δε γνώριζα πως η Μυρσίνη θα τραβούσε την καρέκλα, θα καθόταν δίπλα μου και μαζί θα καπνίζαμε το πρώτο τσιγάρο της μέρας.
πάνω απ' όλα δε γνώριζα πως τελικά η Μυρσίνη θα χωρούσε, σε ένα κομμάτι χαρτί..

"Έτσι επιτέλους χωρούσα σε μια κόλλα χαρτί: Λοιπόν εγώ, ονομάζομαι Μυρσίνη Παναγιώτου. Γεννήθηκα στο Παρίσι στις 25 του Ιούλη, 1949. Κατοικώ οδός Σινώπης 10, μοναχή μου. Ο πατέρας μου δεν κάνει τίποτα, η μητέρα μου έχει πεθάνει. Έχω αγωνιστεί στα χρόνια της δικτατορίας, στην αρχή, ως μέλος του Ρήγα. Προκηρύξεις κι έντυπα γενικά. Μετά βρέθηκα και σ' άλλη και σ' άλλη οργάνωση, που δεν μπορώ να αποκαλύψω τις ονομασίες τους.
Τώρα όχι, δεν είμαι ενταγμένη πουθενά."

ήμουν -όπως ήμασταν όλοι μας άλλωστε- ανυποψίαστη.

τριανταπέντε χρόνια από τότε
μόλις ένα λεπτό πριν..

"Το φρόνημα όλων μας είναι υψηλό εις τους αιώνας – σφάξε με αγά μου ν’ αγιάσω, χορωδιακώς σφάξε με, σαν ρεμπέτικο παλιό αγά μου από σένα ελπίζω την αθανασία μου, στεντόρεια, διθυραμβικά σφάξε με, σφάξε με..."

Αρχαία Σκουριά
Μάρω Δούκα
........................................

όποτε θέλω τραβάω την καρέκλα, έρχεται, κάθεται δίπλα μου, ανάβουμε τσιγάρο
          και τα λέμε..

Χαμογελώ


"the show must go on" 
τραγουδούσε πριν χρόνια ο Freddie Mercury
κι ακόμα το ακούω με την ίδια ακριβώς προσοχή
-σάμπως γίνεται διαφορετικά;

"my soul is painted like the wings of butterflies
fairy tales of yesterday will grow but never die
I can fly -my friends"
στο σπίτι
στο δρόμο
παντού
-ναι, I can fly τελικά my friends
κι αυτό είναι που μετράει.

διαβάζω
ακούω μουσική
μαγειρεύω, τακτοποιώ
πλένω, απλώνω
-συζητώ

μ' αγκαλιάζουν σ' ανύποπτο χρόνο
και όλα καλά είναι·
βλέπω εκείνους που αγαπώ να χαίρονται
και όλα ισιώνουν.

"το παρελθόν φωτίζει το μέλλον"
μουρμουράω στη Νέλλυ
αλλά αυτή νοιάζεται μόνο για το παρόν
και το "εδώ και τώρα".

"the show must go on" 
τραγουδάει κάθε μέρα για μένα 
το φιλαράκι μου
κι εγώ χαμογελώ. 

"θα τα καταφέρεις;" κοιτώ το πρόσωπο μου
κάθε πρωί στον καθρέφτη
κι αναρωτιέμαι·

και να το παρελθόν
που φωτίζει πάντα το μέλλον
στο  "I’ll fucking do it" 
του Freddie

και να που εγώ χαμογελώ
και όλα πηγαίνουν
καλά.

Ενας -κιόλας- χρόνος..


Στροφοῦλες
                 
                                           ..επί τύμβω

Ψυχαροῦδες πετοῦν,
μιὰ τὴν ἄλλη ζητοῦν
μὲς 'ς τ' ἀγκάθια κι' ἀπάνου 'ς τοὺς κρίνους·
ἔτσ' ᾑ ῥίμες περνοῦν,
ἔτσ' ᾑ ῥίμες γυρνοῦν
μὲς 'ς τοὺς ἔρωτες, μέσα στοὺς θρήνους.

Τὸ νερὸ ροβολᾷ
ἀπ' τὸ βράχο ψηλὰ
καὶ ἀναδίδει γλυκύτατον ἦχο·
καὶ τὸ δάκρυ γεννᾷ,
καὶ ἂς κυλάῃ σιγανά,
εἰς τοῦ τάφου τὴν πλάκα τὸ στίχο.

                                                                             Λορέντζος Μαβίλης

                                                                                            
                                                                                                         -ψυχαρούδες, πεταλούδες

Κι ένα σημείωμα..


"μπαρακούντα"
η λέξη καρφώθηκε σήμερα το πρωί στο μυαλό μου.
"μπαρακούντα"
χωρίς λόγο..

έξω βρέχει.
κι αυτή η βδομάδα πως θα σκαρφαλώσει;
καλά που θα 'ταν
να την κυλούσα
όπως τα τσέρκια κυλούσαν τότε τα παιδιά
στα χρόνια τα δικά μου..

"των φίλων τα σπίτια" ακούγεται απ' το ραδιόφωνο
κι η Νέλλη στην αγκαλιά μου έχει βολευτεί:
εγώ είμαι το δικό της σπίτι

κι έξω
ακόμα βρέχει.

Ο Χειμώνας της υπομονής μας


"σκασμός!" μουρμουράω μηχανικά στα εκνευριστικά τραγούδια
που βάζει το ραδιόφωνο
ενώ κοιτάζω αφηρημένα έξω: ήλιος!
παγωνιά, αλλά ήλιος..

"καδωνιά" έλεγε το Ελενάκι την παγωνιά όταν ήταν μικρούλα.
καδωνιά κι όσα κι αν φορέσω, ακόμα κρυώνω.

πολύ κρύο εφέτος..

"είναι ο χειμώνας της πίκρας μας" είχε πει κάποτε το φιλαράκι ο Steinbeck ανάβοντας ένα τσιγάρο ακόμα,
ενώ έσκυβε πάνω από τη γραφομηχανή του
"είναι ο χειμώνας της θλίψης μας" είχε πει κι ο Ριχάρδος ο Γ'
πριν δώσει το βασίλειο του για ένα άλογο·

τελικά όμως,
είναι ο δικός μου χειμώνας:
αυτός της πίκρας
της θλίψης

και του αναπάντεχου χαμόγελου
όποτε το Ραφάκι μπαίνει σπίτι
..............................

βλέπω παλιές ταινίες, ασπρόμαυρες
-invasion of the body snatchers του Siegel
the spiral staircase του Siodmak
την έβδομη σφραγίδα του Μπέργκμαν-

διαβάζω ξανά τα πολυδιαβασμένα
-Κόντογλου: τα Ρημοκλήσσια του Μαρουσιού
"Άμα χαλαστεί ο άνθρωπος,
αρχίζει να σιχαίνεται τα απλά και τα φτωχά πράγματα"-

ή Sharyn Mc Crumb
- όταν εκείνη περιπλανιέται στους λόφους-

πίνω καφέδες πολλούς
-πάρα πολλούς ίσως-

κι ακούω Django και ραδιόφωνο
μέχρι αργά το βράδυ.
......................................

ναι,
είναι ο χειμώνας της πίκρας φίλε Johnny
είναι της θλίψης -Ριχάρδε αγαπητέ

μα πάνω απ' όλα
είναι ο χειμώνας
της υπομονής μας.

εκείνος, που μάς κάνει να ελπίζουμε
πάντα

ακόμα κι όταν όλα γύρω
-και μέσα ίσως-
είναι

παγωμένα..